Του Γιώργου Καλλιώρα

Όταν οι Σαρακατσαναίοι έφταναν στο ξεχειμαδιό , μαζεύονταν οι καλύτεροι τσοπάνηδες (οι προβαταραίοι ) και ο τσέλιγκας και χωρίζανε το λιβάδι. Το καλλίτερο κομμάτι το δίνανε στα προβατοκοπαδα . Έτσι χωρίζονταν το λιβάδι σε δύο ίσα μέρη, χωριστά το ένα από το άλλο. Έτσι έχουμε το γαλαροτόπι ή γεννολίβαδο και το στερφοτόπι. Το γαλαροτόπι έχει το καλύτερο και το ψηλότερο χορτάρι, στην Ήπειρο το λέγανε αμαλαϊά ή αμαλάϊο ,στη Ρούμελη το λέγανε ατσίτιγο, και ήταν όπως είπαμε αποκλειστικά για τα γαλάρια. Στο στερφοτόπι βοσκούσαν τα στέρφα , αυτά που δεν θα βαρκώσουν όπως λέγανε στην Ρούμελη. Εκεί το χορτάρι είναι δευτερεύων. Αυτό πάλι χωρίζονταν σε ζυγουρολίβαδο ή ζηγουροτόπι, και σε στερφολίβαδο, για να βόσκει χώρια το κάθε στερφοκόπαδο. Από τα δύο καλύτερο είναι το ζηγοροτόπι που βοσκάει το ζηγουκόπαδο με τα ζυγούρια που θα μαρκαλιστούν το καλοκαίρι. Στο στερφολίβαδο βόσκουν τα κριάρια , οι στειροπούλες ,οι στειρφομπλιόρες και οι στέρφες. Στο στερφολίβαδο βόσκουν και οι γκαστρωμένες πρατίνες και σ' αυτό μένουν λίγο καιρό με τα βυζαστάρια τους που γεννήθηκαν αργά τον Μάρτη ή το Απρίλιο, τα ψιμάρνια. Το στερφοτόπι τα χωρίζουν και σε άλλο λιβάδι ,όταν αποκόψουν τις γαλάριες, το αρνολίβαδο για το αρνοκόπαδο, τότε τα αποκομμένα αρνιά τα φρόντιζε ο αρνάρης. Την απολισιά , που βόσκησαν τα πρότα και φάγανε το χορτάρι την λένε απολίβαδο, εκεί βόσκουν οι γεννημένες πρατίνες . Για τα γιδοτόπια δεν πολυσκοτίζονται . Τα γίδια λένε , όθε και να βόσκουν , κατσικλάρι βρίσκεις παντού. Πρέπει όμως να έχουν πουρναρόλαγκο, για να περάσουν πρώτα στα λόγκια με το πουρνάρι, που τον χειμώνα έχει κλαρί. Δεν τα κατεβάζανε στα λιβάδια γιατί φοβότανε ότι θα τους χαλάσουν το χορτάρι , πριν πάνε τα πρότα να βοσκήσουν, αλλά και γιατί το γίδι δεν αντέχει την βροχή, όπως το πρόβατο και την φοβάται. Στα λόγκια τα γίδια βρίσκουν πάντα μέρος για να απαγκιάσουν ,στις ράχες, στις πλαγίες ,στα ρέματα. Όταν γεννήσουν όλες οι γίδες τις φέρνουν πρώτα στο απολίβαδο του στερφολίβαδου και έπειτα τις πάνε στο απολίβαδο του γαλαρολίβαδου. Καμιά φορά τις αφήνουν στα κεφαλάρια των λιβαδιών ,σε όσα δεν πιάνουν πολύ χορτάρι και δεν είναι αμαλαγϊά ή αμαλαγϊές.

Πηγή: http://sarakatsanika.pblogs.gr/2008...