του Αθανασίου Καρυώτη. Υπεύθυνος Ηλεκ. Εφ. ΗΧΩ

Το έθιμο «Αρνιά – Κατσίκια», τα παραδοσιακά κάλαντα των Σαρακατσάνων, τα κάλαντα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, παρουσίασαν για μια ακόμη χρονιά οι Σαρακατσάνοι της Θράκης. Μικρά παιδιά, αλλά και νέοι σε ηλικία Σαρακατσάνοι και Σαρακατσάνες ανέβηκαν πάνω στην σκηνή της κεντρικής πλατείας Κομοτηνής και είπαν «Αρνιά – Κατσίκια – πιδιά – νφάδες – γαμπροί – ’γεια κι δύναμη κι απ ούλα τα καλά¨.

Παρόντες από την πρώτη στιγμή, τόσο ο Πρόεδρος του Συλλόγου, ο κος Γιώργος Νάκος, όσο και η πρόεδρος της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτισμού Παιδείας κι Αθλητισμού του Δήμου Κομοτηνής, η κα Νατάσα Λιβεριάδου. Οι συμμετέχοντες στο δρώμενο με την στήριξη των υπολοίπων μελών του Δ.Σ. κατάφεραν να έλξουν το ενδιαφέρον του κοινού, Σαρακατσάνων και μη.

Σύμφωνα με την Παράδοση τα παιδιά,  το πρωί των  Χριστουγέννων και της  Πρωτοχρονιάς, μ’ ένα μικρό τρουβά στον ώμο και τα κλαράκια στα χέρια μπαίνοντας στο καλύβι, αφού καλημέριζαν και φιλούσαν με σεβασμό το χέρι των μεγαλυτέρων, πήγαιναν και κάθονταν στα γόνατα δίπλα στην φωτιά. Εκεί, κάθε ένα, έβαζε το πουρναράκι στην φωτιά κουνώντας το πέρα δώθε κι έλεγε: ¨Αρνιά – Κατσίκια – πιδιά – νφάδες – γαμπροί – ’γεια κι δύναμη κι απ ούλα τα καλά¨

Όπως σημειώνουν οι μεγάλοι σε ηλικία Σαρακατσάνοι, που έζησαν τα κάλαντα μ’ αυτό τον τρόπο,  «Τα παιδιά κάθονταν την ώρα που έλεγαν τις ευχές ¨για να παίρνουν οι πρατίνες τ’ αρνιά τ’ς και να μην τ’ αφήνουν¨. Τα πουρναρόκλαδα έπρεπε να τριζοβολούν, την ώρα που λέγαν τις ευχές «για να βελάζουν τ’ αρνιά». Αν τα κλαράκια δεν πριτσιάναγαν πίστευαν ότι «δεν θα ’ναι καλή χρόνια και δεν θα βελάζουν τα αρνιά», δηλαδή δεν θα έχουν πολλά γεννητούρια.

Η νοικοκυρά ύστερα από τις ευχές έδινε στα παιδιά διάφορα «καλούδια», τα γρόσια και τα φλουριά, ήταν σπάνια τότε στα καλύβια των κτηνοτρόφων, άνθρωποι του μόχθου και της βιοπάλης, με τα λίγα που έβγαζαν στήριζαν τις οικογένειές τους, έτσι στα παιδιά, τους καλαντάρηδες, κέρναγαν καραμέλες – χαρούπια – ξερά σύκα – καρύδια – μήλα και ό,τι άλλο είχε ευχαρίστηση. Στους μεγάλους ,οι οποίοι έκαναν τα ίδια, αφού πρώτα φρόντιζαν το κοπάδι τους, με την ίδια διαδικασία και ακριβώς τις ίδιες ευχές, εκτός από καλούδια πρόσφεραν και κρασί με μεζέδες.
Την σημαντική συμβολή των Σαρακατσάνων στη διάσωση και στην προβολή των εθίμων εξήρε η κα Λιβεριάδου επισημαίνοντας παράλληλα την άριστη συνεργασία που έχουν όλα αυτά τα χρόνια με τους Σαρακατσάνους της περιοχής, συνεργασία η οποία θα έχει συνέχεια και στο μέλλον. Νωρίς το πρωί οι Σαρακατσάνες και οι Σαρακατσάνοι πρόσφεραν στον κόσμο Σαρακατσάνικες πίτες στους τυχερούς που πέρασαν από την πλατεία της πόλης.

Φώτο: Στιγμιότυπα από την εκδήλωση ρεπορτάζ – κείμενο – φωτογραφία: Μαρία Νικολάου

Πηγή ert.gr